O románico de Arteixo.
- San Tomé de Monteagudo, románica do século XII.
É o maior templo románico do municipio. Pertence a un antiguo monasteiro Benedictino, consta de planta basilical, rematando a súa parte posterior en tres absidas semicirculares características do románico. As reformas posteriores, sustituíron a fachada principal por outra totalmente restaurada e que non garda relación con resto da edificación.
- Iglesia de San Estebo de Moras, románica do século XII.
O orixe románico de esta igrexa é apreciable no muro norte onde todavía podemos apreciar os contrafortes orixinais e as esculturas de formas zoomórficas. Tamén no muro sur permanecen nos arcos cegados de fechas anteriores. Esta igrexa sufriu importantes modificacións no século XVIII, algunhas delas tan desafortunadas como a sancristía anexa ao muro sur.
- Iglesia de San Tirso de Oseiro, románica do século XII
Esta igrexa representa un bon exemplo da arquitectura relixosa románica da segunda metade do século XII, con unha fachada presidida por unha hermosa porta coronada de arquivoltas, sobre a que se sitúa un tornalluvias sobre contrafortes, rematnado todo o conxunto nun artístico resetón circundando por molduras e pequenos arcos circulares que permiten falar dun románico acanzado. Como nota curiosa, cabe reseñar unha absida rectangular pegada a un dos lados del presbiterios e a fachada tradicional de fecha posterior.
- Igrexa de Santa Mariña de Lañas, románica do século XII e principios do século XIII
Igrexa ducha soa nave e absida rectangular, posee dúas portas románicas, unha no lateral e outra na fachada frontal, esta última bastante curiosa pola decoración a base de elementos circulares, que lle proporcionan un aspecto particular en relación a outras portas existentes na zona. É un exemplo de igrexa parroquial da comarca.
- Santa Baia de Chamín, románica do século XII.
A fábrica de pedra ben tallada, configura os muros de estsa pequena igrexa. Non sucede o mesmo coa parte fachada na que varía a súa estrutura debido aos distintos añadidos que sufriu co paso do tempo. Ademais na porta principal con arcos decorados que se sustentaban sobre un par de columnas rematadas en capiteles, destaca a pequena fiestra situada mesmo na cara posterior de absida rectangular.
